Wêrom Frysk?
Frysk is de iennichste twadde offisjele taal yn Nederlân, praat troch sa’n 450.000 Friezen yn Nederlân (en likernôch 10.000 yn Dútslân). Mar in lytse groep minsken kin it lykwols goed skriuwe. Sadwaande hinget it Frysk, lykas safolle oare minderheidstalen, wat tusken in dialekt en in steatstaal yn. Oer de ôfrûne twa ieuwen hat der tusken foarfjochters en tsjinstanners frijwat strideraasje west oer de maatskiplike posysje en it brûken fan it Frysk. Hjoed-de-dei binne aardich wat ynstitúsjes dwaande mei it fersterkjen fan de Fryske taal. It wurdt beskerme troch Europese ferdraggen en it is in ferplichte fak op skoalle. Nettsjinsteande al dy ynset binne Friezen faak feardiger yn it Nederlânsk as yn it Frysk. En krekt dat makket de posysje fan it Frysk sa nijsgjirrich! De Fryske kasus toant de ynteressante dynamyk fan minderheidstalen yn it algemien. It is in prachtich foarbyld fan de manier wêrop’t minderheidstalen besykje om in balâns te finen tusken it lokale en it mondiale, tusken ienheid en ferskaat.
De provinsje Fryslân
Fryslân is in provinsje yn it noarden fan Nederlân mei likernôch 650.000 ynwenners. It is bekend om syn fiere kimen, seediken en skiep, de marren en fearten, dêr’t men sylt by ’t simmer en reedrydt yn ’e winter. De Friezen wurde faak stereotypearre as nuchtere, koppige en dwerse lju dy’t fêsthâlde oan har taal en kultuer. Wylst it yn feite noflike minsken binne dy’t it moderne libben omearmje, mei in sûne passy foar it plak dat se thús neame.
Struktuer fan it programma
Us Fryske spesjalisaasjetrajekt binnen it bachelorprogramma biedt de studinten yn it foarste plak in goede kennis fan Fryske taal en kultuer. Boppedat is it trajekt sa ynbêde dat Fryslân en it Frysk ek fungearje as in spesifyk foarbyld fan it algemiene ferhaal oer minderheden en meartalichheid. It Fryske trajekt jout dy de kâns om yn ’e breedte en yn ’e djipte kennis op te dwaan fan in Europese minderheid, om taalbehearsking yn in minderheidstaal te ferbetterjen en dyn komparative ûndersyksfeardichheden te ûntwikkeljen.
Staazjes
Wa’t de de ambysje hat om nei syn/har oplieding yn Fryslân oan it wurk te gean, kinne wy helpe om in staazjeplak te regeljen yn ien fan de Fryske kulturele ynstellingen of by de provinsje Fryslân. De ôfdieling hat rûnom yn Fryslân prima kontakten om derfoar te soargjen dat de studint goed te plak komt.
Fryslân as laboratoarium
Noch mear kennis oer Fryslân kin opdien wurde yn guon fan de oare kursussen, yn it algemiene programma fan de oplieding, benammen yn de twa ‘Frisian laboratory’-fakken. Yn dizze kolleezjes krije alle bachelorstudinten mear te witten oer de situaasje fan it Frysk as minderheidstaal. Yn ‘The Cultural Heritage’ bygelyks, sille studinten in besite bringe oan tal fan ynstellingen yn Fryslân lykas it Fries Museum yn Ljouwert, om te ûnderfinen en analysearjen hoe’t de Friezen har ferline bewarje en presintearje oan it publyk en hoe’t dit ferlike wurde kin mei oare minderheden.
Bachelorskripsje
Oan ’e ein fan it bachelorprogramma litte studinten troch it skriuwen fan in bachelorskripsje sjen dat se yn steat binne om te wurkjen mei de konsepten, teoryen en metoaden dy’t har de ferline trije jier oanleard binne. Dejingen dy’t har spesjalisearje wolle yn it Frysk en Fryslân binne fan herte útnoege om in ûnderwerp te sykjen yn it fjild fan ’e frisistyk. Sy wurde advisearre om in ferlykjend ûndersyk te dwaan en de kasus Fryslân te ferbinen mei ien of mear oare minderheidskultueren. Op dy manier toane studinten har fermogen om spesifike kennis oan algemene kennis te keppeljen en sadwaande mondiale tematyk yn ferbân te bringen mei in lokale situaasje.
